Δίαιτα ή διατροφή;

Οι δύο πλέον συνηθισμένες φράσεις μετά τις γιορτές είναι "καλή χρόνια" και "έφαγα πολύ, πρέπει να κάνω δίαιτα από Δευτέρα". Η δική μου άποψη είναι ότι κανένας δεν χρειάζεται "δίαιτα", απλά όλοι πρέπει να αποφασίσουν ότι πρέπει να φτιάξουν την διατροφή τους.

Ο όρος "δίαιτα" φυσικά χρησιμοποιείται καταχρηστικά στις μέρες μας. Η κανονική έννοια της λέξης κατά τους αρχαίους Έλληνες ήταν "τρόπος ζωής/διατροφής", αλλά η έννοια που έχει πάρει στις μέρες της καταναλωτικής μανίας είναι "νηστεία με σκοπό την απώλεια περιττού βάρους σε μορφή λίπους από την τραγικά λαίμαργη και οκνηρή ζωή που διάγω".

Οι βλακώδεις δικαιολογίες που ακούω είναι πολλές. "Να έφαγα ψωμί και πάχυνα". "Δεν τρώω ρύζι! Παχαίνει!". Ακολουθεί τρομακτική αποκάλυψη. Καμία τροφή δεν παχαίνει ως δια μαγείας. Ούτε το ρύζι, ούτε το ψωμί, ούτε η πανσέτα. Οι υδατάνθρακες και το λίπος των τροφών δεν γίνονται αυτομάτως το λίπος που έχετε στο σώμα σας, όπως και η σοκολάτα δεν αποθηκεύεται στον πισινό σας σαν... σοκολάτα. Αντιθέτως οι υδατάνθρακες και τα λιπαρά είναι συστατικά απαραίτητα στην λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.

Το λίπος είναι απλά η μορφή που το σώμα αποθηκεύει την περιττή ενέργεια που προσλαμβάνει. Τίποτα άλλο. Μπορείς να γίνεις εξίσου παχύσαρκος τρώγοντας (τεράστιες) ποσότητες χόρτων σαν αγελάδα ή τρώγοντας δέκα κιλά σολομό την ημέρα σαν αρκούδα.

Αν έχετε γοητευτεί ποτέ από δίαιτες-αστραπή που υπόσχονται ότι θα κάψετε θερμίδες ενώ κάθεστε ετοιμάστε για την δεύτερη βόμβα. Ήδη καίτε θερμίδες ενώ κάθεστε. Λέγεται ζωή. Το σώμα χρειάζεται ενέργεια για να αυτοσυντηρείται καθημερινά. Και αυτό είναι ο βασικός μεταβολικός ρυθμός.

Όσο το ενεργειακό ισοζύγιο της ενέργειας που προσλαμβάνετε με την τροφή και αυτής που αναλώνετε απλά αναπνέοντας και με τις καθημερινές σας δραστηριότητες βρίσκεται σε ισορροπία δεν πρόκειται να βάλετε γραμμάριο λίπους ακόμη και αν η διατροφή σας συνίσταται αποκλειστικά σε μελομακάρονα ή λίπος φώκιας. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση θα προκαλέσετε ποικίλα άλλα προβλήματα, όμως αυτό είναι θέμα άλλης κουβέντας.

Αδυνατώ να δεχτώ ότι ένας υγιής άνθρωπος που τρώει τρία απλά μεσογειακά γεύματα την ημέρα μπορεί ποτέ να βρίσκεται σε τέτοιο επίπεδο ακινησίας που να βάλει δέκα κιλά μέσα σε μερικές μέρες. Για αυτό άλλωστε και η παχυσαρκία δεν ήταν ποτέ χαρακτηριστικό αυτής της περιοχής του κόσμου. Αντίθετα είναι φαινόμενο της μοντέρνας εποχής, κυρίως γιατί τώρα είναι διαθέσιμες τόσο θερμιδικά πλούσιες "τροφές" σε τόση αφθονία. Και εκεί είναι που την πατάνε οι περισσότεροι.

Δυο μπύρες, ένα λίτρο κόκα κόλα, ένα γλυκάκι μετά από κάθε γεύμα και άλλα σνακ και να οι κοιλιές. Είναι άσκοπα περιττές θερμίδες συσκευασμένες σε ένα κέλυφος χωρίς καμία άλλη διατροφική αξία.

Το δεύτερο μεγάλο σφάλμα είναι ότι ο περισσότερος κόσμος έχει εκπαιδευτεί στο να πιστεύει ότι 45 λεπτά διάδρομος σαν χάμστερ στο γυμναστήριο είναι λευκή επιταγή για το επόμενο όργιο λαιμαργίας. Δυστυχώς όχι απλά το steady state cardio ή αλλιώς η αεροβική άσκηση σταθερού ρυθμού απαιτεί πολύ λιγότερες θερμίδες από όσες νομίζετε, αλλά καμία μορφή άσκησης δεν μπορεί να ξεπεράσει μια άθλια λαίμαργη διατροφή. Είναι πρακτικά αδύνατο να καταναλώσεις τόσες θερμίδες που δεν μπορείς σχετικά εύκολα να αναπληρώσεις με μερικά λαίμαργα γεύματα.

Και έτσι φτάνει πάλι το καλοκαίρι και όλοι και κυρίως όλες πανικοβάλλονται και το ρίχνουν στις "δίαιτες" αστραπή. Δύο φύλλα μαρούλι, μια φέτα ψωμί και μια κουταλιά γιαούρτι. Οι θερμίδες κόβονται κάτω από αυτές του βασικού μεταβολικού ρυθμού και το σώμα μπαίνει σε κατάσταση θερμιδικού ελλείμματος όπου και στρέφεται στα πρωταρχικά αποθέματα ενέργειας του, το λίπος. Στην αρχή.

Καθώς η νηστεία συνεχίζεται το σώμα προσαρμόζεται στα νέα χαμηλά θερμιδικά επίπεδα. Φυσικά καθώς το θύμα έχει πιθανότατα κόψει τους "κακούς υδατάνθρακες" νιώθει μεγάλη αδυναμία για να κάνει οτιδήποτε πέρα από να συρθεί από το ένας μέρος στο άλλο και να κοιτάει τα γλυκά στις βιτρίνες.

Το σώμα κλειδώνει το νέο χαμηλό επίπεδο μεταβολικού ρυθμού και η απώλεια βάρους σταματάει. Σε χαμηλά επίπεδα λίπους και δραστηριότητας το σώμα αρχίζει τον κανιβαλισμό των μυών καθώς περνάει σε καταβολισμό. Συγχαρητήρια, η τρύπα στο νερό έχει επιτευχθεί.

Με το νέο χαμηλό επίπεδο μεταβολισμού όταν το θύμα επανέρθει στα φυσιολογικά επίπεδα πρόσληψης τροφής, γιατί αυτές οι δίαιτες είναι αδύνατο να ακολουθηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, όχι απλά θα πάρει πίσω τα κιλά/λίπος που έχασε αλλά πολλαπλάσια. Και όχι απλά θα έχει ξανά λίπος αλλά θα έχει χάσει και μυική μάζα. Μπράβο. Τώρα έγινες skinny-fat ή πλαδαρο-αδύνατος και αδύναμος.

Η μαγική λύση είναι απλή. Ονομάζεται ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ. Τρώτε ανάλογα με την ενέργεια που αναλώνετε και αν αθλείστε ανάλογα με τις ενεργειακές απαιτήσεις της δραστηριότητας σας. Τίποτα δεν είναι πιο απλό από την διατροφή. Στα αλήθεια είναι. Το δύσκολο για τους περισσότερους είναι να απαλλαγούν από την νοοτροπία της λαιμαργίας και της "καλής ζωής". Αυτό είναι όλο. Η μαγική συνταγή είχε ευρεθεί πριν 2000 χρόνια στον τόπο αυτό. Το έλεγαν ΔΙΑΤΡΟΦΗ.